بر اساس تعریف حوادث و بلایا آن دسته از اتفاقاتی است که موجب صدمه ( جانی ، مالی ، روانی .......) یا اختلال در عملکرد عادی یک سازمان ، بیمارستان ، محله ، شهر ، کشور یا کل جهان ( بر حسب وسعت حادثه ) میشود ( وسعت حادثه از0E تا E6 طبقه بندی میشود .
بشر از بدو خلقت با انواع و اقسام حوادث و بلایا روبرو بوده است و برای هر حادثه راه حل هایی ابداع کرده است مثلا برای فرار از سرما پناهگاه ساخته و برای جلوگیری از هجوم حیوانات وحشی دور خانه خود را با چوب محافظت نموده ، با گذشت زمان بر حوادث و بلایای گریبانگیر بشر افزوده شده است بطوریکه برخی حوادث و بلایا تا یک دهه قبل ناشناخته بوده است مثل هک کردن سیستم یارانه ای یک سازمان یا کشور و یا ساخت کرم های یارانه ای مخرب که موجودیت سازمان یا کشور را به مخاطره می اندازد .
بحران ممکن است عمومی یا اختصاصی باشد مثلا سیل یا زلزله یک بلای عمومی بوده همه سازمانهای قلمرو زلزله یا سیل را درگیر می کند ولی گاهی بصورت اختصاصی عمل می کند مثلا کمبود دان مرغ یک بحران برای یک مرغداری محسوب می شود در حالیکه هیچگونه اثری بر کارگاه پارچه بافی مجاور مرغداری ایجاد نمی کند در اینجا کمبود نخ یک بحران است .
گاهی بحران بصورت مسری واحد های مختلف را درگیر می کند مثلا کمبود بنزین موجب بحران در حمل و نقل عمومی شده و این بنوبه خود توزیع مواد غذایی و مایحتاج مردم را به مخاطره می اندازد که در صورت ادامه موجب هرج و مرج و آشوب خیابانی شده بحران بزرگ سیاسی ایجاد می کند .
پیش بینی احتمال وقوع خطر اولین قدم برای مقابله با خطر در صورت وقوع می باشد ، مثلا بیمارستانی که در مجاورت یک استادیوم ورزشی قرار دارد هنگام مسابقه باید آمادگی هرج و مرج بعد از مسابقه را داشته باشد و برای آن برنامه ریزی کرده باشد همینطور بیمارستانی که در مجاورت یک رودخانه قرار دارد می بایست برنامه ریزی برای مقابله با خطر طغیان رودخانه را داشته باشد .
از آنجا که کشور ایران در معرض حوادث و بلایا و بحرانهای مختلف قرار دارد و جزو ده کشور بلا خیز جهان محسوب شده بطوریکه از 40 مورد حوادث طبیعی 31 مورد آن در ایران بوقوع می پیوندد .
علاوه بر آن ، آسیب پذیری ایران در مقایسه با برخی کشورها بمراتب بیشتر است بطوریکه طبق آمار زلزله شناسی ژاپن در سال 2018 از 83 مورد زلزله تنها 23 نفر مجروح شدند در حالیکه در یک زلزله بوقوع پیوسته در بم که فقط تنها 99000 نفر جمعیت داشت 26271 نفر کشته 30000 نفر مجروح و ده هزار نفر بی خانمان بر جای گذاشت و تاسف آور اینکه تمام بیمارستانهای این شهر تخریب شده و این خود یکی از عوامل مهم افزایش مرگ و میر و صدمات بدنی مردم بوده و این امر اهمیت تقویت سازه ای بیمارستانها را نشان میدهد .
بنابراین پیش بینی و مقابله با حوادث و بلایای طبیعی بر کسی پوشیده نیست و این امر در مورد بیمارستانهایی که نقش کلیدی در درمان و نجات مصدومین دارند حائز اهمیت فراوان است .
شواهد متععد نشان میدهد بین افزایش شاخص ایمنی بیمارستان ها و میزان مرگ و میر و آسیب بدنی مصدومین رابطه معکوس وجود دارد ، شاخص ایمنی بیمارستان معرف این احتمال است که آیا بیمارستان میتواند در صورت بروز بلایا به وظایف ذاتی خود عمل کند یا غیر فعال خواهد بود این شاخص عوامل سازه ای غیر سازه ای و فرایند های عملیاتی را در بر می گیرد .
مخاطرات بیمارستان بر حسب موقعیت جغرافیایی هر بیمارستان متفاوت است و چون تعداد حوادث خطر آفرین زیاد است نمی توان برای همه آنها برنامه ریزی کرد ،خوشبختانه وجه مشترک زیادی بین حوادث مختلف وجود دارد که در مدیریت جامع حوادث می بایست مد نظر بوده و بر اساس آن برنامه ریزی کرد علاوه بر آن بهتر است هر بیمارستانی برای 5 مخاطره اصلی که در معرض آن قرار دارد برنامه ریزی کند که شامل پیش بینی ، پیشگیری ،آمادگی برای مواجهه با آن، مقابله از طریق تشکیل تیم مدریت بحران و بلایا و آموزش نیروها و اجرای آزمایشی آن و بلاخره برنامه مدون برای بازسازی است .
بیمارستان از دو جنبه دچار بحران و مخاطره می شود یکی از جهت عوامل بیرونی و دیگری از نظر عوامل داخلی و از هر دو نظر بحران ممکنست ناگهانی ARRUPT) ) و یا آبشاری بوده و یا بطعی و زمان بر CUMVLATIVE) ) باشد .
سیاست بیمارستان آپادانا این است که به محض دریافت خطر قریب الوقوع در غیاب فرمانده بحران بالاترین مقام موجود در بیمارستان کدکمیته بحران را فعال سازی کرده ، تیم عملیاتی تشکیل شده در صورتی که نیاز به تخلیه بیمارستان باشد فرمان تخلیه صادر شده و بسرعت اجرا می شود ، این تخلیه ممکن است :
- افقی : تخلیه کارکنان و بیماران یک طبقه به قسمت دیگر همان طبقه
- عمودی : تخلیه کارکنان و بیماران یک طبقه به طبقات بالاتر یا پائین تر ( بر حسب مورد )
- کامل : تخلیه کامل بیمارستان
بیمارستان قبلا دو محل مجاور را برای تخلیه کامل در نظر گرفته است ( ضلع جنوبی خ سپند شرقی و پارک ایرانشهر )